THE 
အရင်အပတ်က အာကာသယာဉ်မှူးတွေရဲ့ ကမ္ဘာမြေမှ မထွက်ခွါခင် လေ့ကျင့်ပြင်ဆင်ရမှုတွေကို ပြောခဲ့ပြီးပြီဆိုတော့ ဒီနေ့မှာ အာကာသယာဉ်မှူးတွေရဲ့ တစ်နေ့တာကို ဘယ်လိုဖြတ်သန်းကြတယ်ဆိုတာ ကြည့်လိုက်ကြရအောင်ပါ။
International Space Station (ISS) က အာကာသယာဉ်မှူးတွေရဲ့နေ့စဉ်လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေကို space mission တွေရဲ့ လိုအပ်ချက်နဲ့ timezones အပေါ်ကိုလိုက်ပြီး အသေးစိတ်ကျကျရေးဆွဲပေးပါတယ်။
၂၀၀၄ ခုနှစ် NASA ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တစ်ခုအရ အာကာသယာဉ်မှူးတွေရဲ့ တစ်နေ့တာက မနက် ၆နာရီကနေ ည ၉နာရီခွဲအထိလို့ ဆိုပါတယ်။
ကဲ… ဒါဆို Mission Control က စီစဉ်ပေးတဲ့ အာကာသယာဉ်မှူးတွေရဲ့ တစ်နေ့တာကို ကြည့်လိုက်ကြရအောင်။
🌅 Morning Routine
✨️မနက်ပိုင်းလုပ်ငန်းဆောင်တာတွေအထဲမှာ မနက်စာစားတာ၊ တစ်ကိုယ်ရည်သန့်ရှင်းရေးလုပ်တာ၊ တစ်နေ့တာ လုပ်ဆောင်ရမဲ့ လုပ်ငန်းတာဝန်တွေကို ကြည့်ရှုစစ်ဆေးတာတို့ပါဝင်ပါတယ်။
🛀အာကာသထဲမှာဆိုရင် ကမ္ဘာမြေပြင်ပေါ်ကလို ညစ်ညစ်ပတ်ပတ်မနေသင့်တာကြောင့် တစ်နေ့တာရဲ့အစမှာ တစ်ကိုယ်ရည် သန့်ရှင်းရေးက အရေးပါပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကမ္ဘာပေါ်မှာလို ရေချိုးကန်တွေ၊ ရေပန်းတွေနဲ့တော့ ရေချိုးလို့မရဘဲ Personal Hygiene Kit တွေနဲ့ကိုယ်လက်သန့်စင်ကြရပါတယ်။ ဒီvideo ထဲမှာကြည့်နိုင်ပါတယ်။
https://youtu.be/lMtXfwk7PXg?si=nWR0_urP16T9Lp2D
💆သွားတိုက်ရင်လည်း ပုံမှန်လိုသွားတိုက်တံ သွားတိုက်ဆေးနဲ့ သွားတိုက်ရတယ်ဆိုပေမဲ့ သွားတိုက်ပြီးရင်တော့ Towel တစ်ခုခုထဲကို ထွေးထုတ်တာ ဒါမှမဟုတ် မြိုချပစ်တာမျိုးကိုလုပ်ကြရပါတယ်။ မြိုချပစ်တယ်ဆိုလို့ မအံ့ဩလိုက်ပါနဲ့။ သွားတိုက်ဆေးတွေကို စားလို့ရအောင်ပြုလုပ်ထားတာပါ။ မယုံရင် ဒီ Link ထဲဝင်ကြည့်။
https://youtu.be/3bCoGC532p8?si=6nA7Un8lAGczRlgY
ခေါင်းလျှော်ရင်လည်း ရေအနည်းငယ်ကိုပဲအသုံးပြုရတာမလို့ Rinse less Shampooနဲ့ ခေါင်းလျှော်ရပါတယ်။ ခေါင်းဘယ်လိုလျှော်လဲ သိချင်ရင်တော့ ဒီvideo ထဲမှာ စပ်စုနိုင်ပါတယ်။
https://youtu.be/kOIj7AgonHM?si=9AMPUkFeQ60N7Sn-
🚽 Toilet အသုံးပြုရာမှာဆိုရင်တော့ Leg restraints, toilet bowl နဲ့ Personal urine funnel တွေကို အသုံးပြုရပါတယ်။ Toilet က ဖုန်စုပ်စက်လို air and waste တွေကို စုပ်ပစ်ပြီး wastewater tank တွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ထားတာပါ။ ဒီ video ထဲမှာ ဝင်ကြည့်နိုင်ပါတယ်။
https://youtu.be/5WSlGRBTFNI?si=y0iIRXV4if7cxllf
💇🏻Shaving or Haircuts တွေလုပ်မယ်ဆိုရင်လည်း Razors, clippers, scissors တွေကိုအသုံးပြုကြရပြီး ဆံပင်မွှေးတွေလွင့်မနေအောင်လို့ vacuum machine တွေကိုလည်း အသုံးပြုကြရပါတယ်။
🧑🏻🍳 Lunch Time
🍱အစားအစာ စားတဲ့အခါမှာတော့ ကြိုတင်ချက်ပြုတ်ပြီးသား Package ထဲက အစားအစာတွေကို Food warmer ထဲထည့်စားရတာနဲ့ Freeze- dried food ဆိုပြီး နှစ်မျိုးရှိပါတယ်။ စားပြီးသွားရင် ပန်းကန်ဆေးရမှာလားဆိုရင်တော့ နိုးပါနော်။😉 စားစရာအားလုံးကို Disposable packaging နဲ့ ထုတ်ပိုးထာရတာမလို့ပါ။ အာကာသယာဉ်မှူးတွေ ဘာတွေဘယ်လိုစားလဲ သိချင်ရင်တော့ ဒီ link ထဲဝင်ကြည့်နိုင်ပါတယ်ဗျာ။
https://youtu.be/onm7P_iFueE?si=kI7dI4a8FaT0W7yq
ဪ…မေ့တော့မလို့ Astronauts တွေရဲ့တစ်နေ့တာ စားသုံးရမဲ့ ကယ်လိုရီပမာဏက ၁၉၀၀ ကနေ ၃၂၀၀ အတွင်းပါတဲ့။
🌬Space Station ထဲမှာ ကျန်းမာစွာနေထိုင်ဖို့ဆိုရင် သန့်ရှင်းတဲ့ လေနဲ့ရေက အရေးကြီးတာကြောင့် Environmental Control and Life Support System ကနေ လေထုသန့်စင်အောင်လုပ်ပေးတဲ့ processes တွေရှိသလို ရေကို recycled ပြန်လည်အသုံးပြုနိုင်ဖို့ လေထုထဲက စိုထိုင်းဆတွေကို သုံးရေအဖြစ်ပြောင်းလဲပေးတဲ့ စနစ်တွေကိုလည်း အသုံးပြုကြပါတယ်။
🛠️ဒါ့အပြင် လုပ်ဆောင်ရမဲ့ tasks တွေကို Mission Control Center ကနေ emails, phone call နဲ့ voice messages တွေနဲ့ညွှန်ကြားစစ်ဆေးတာတွေ support systems နဲ့ cleaning filters တွေကို စစ်ဆေးတာတွေ computer equipment တွေကို update လုပ်တာတွေတို့ကိုလည်းဆောင်ရွက်ရပါတယ်။
💪🏻 Physical Fitness
🛠️space ထဲမှာဆို microgravity ရဲ့ effects တွေဖြစ်တဲ့ bone နဲ့ muscle loss ကို ကာကွယ်နိုင်ဖို့ physical fitness က priority တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့တာကြောင့်မလို့ physical exercises တွေကို အနည်းဆုံး တစ်နေ့ 2 နာရီ ~ 2 နာရီခွဲ လောက်လုပ်ကြရတယ်။
🏋🏻အာကာသရဲ့ microgravity ကြောင့် ကိုယ်ခန္ဓာလှုပ်ရှားမှုတွေမှာ အားထည့်စရာမလိုတာမလို့ ကမ္ဘာပေါ်ပြန်လည်ရောက်ရှိလာတဲ့အခါ ပုံမှန်လူတစ်ယောက်လို သွားလာလှုပ်ရှားနိုင်စေဖို့ physical workout တွေလည်း လုပ်ရပါတယ်။ cardiovascular workouts တွေကို treadmill or bike တွေအသုံးပြုလုပ်ကြပြီး weightlifting exercises တွေကိုလည်းပြုလုပ်ကြရတယ်။
🆓 Leisure Time
🛠️ Astronauts တွေကအလုပ်ကြီးပဲလုပ်နေရတာလားဆိုရင်လည်း မဟုတ်ပါဘူးနော်။ Astronauts တွေကလည်း သာမန်လူတွေလိုပဲ အားလပ်ချိန်တွေနဲ့ ပိတ်ရက်တွေရကြပါတယ်။
သူတို့ရဲ့ အားလပ်ချိန်တွေကို games တွေ cards တွေကစားတာ၊ ကမ္ဘာမြေပြင်က မိသားစုတွေချစ်ရသူတွေနဲ့ ဆက်သွယ်တာ၊ သီချင်းနားထောင်တာ၊ musical instruments တွေတီးခတ်တာ၊ စာအုပ်ဖတ်တာ၊ စသဖြင့် activities တွေလုပ်ပြီး ကြိုက်သလိုကုန်ဆုံးနိုင်ပါတယ်။
အနားယူ အားလပ်ချိန်တွေမှာဆိုရင်တော့ မိမိနှစ်သက်ရာ လုပ်ငန်းဆောင်တာလေးတွေ ဆောင်ရွက်နိုင်ပြီး Spacecraft ပြတင်းပေါက်ကနေတဆင့် အပြင်ဘက်မှာရှိနေတဲ့ ကမ္ဘာဂြိုဟ်ကြီးကို လှမ်းကြည့်ရတာကတော့ အမိုက်စား အားလပ်ချိန်တွေကုန်ဆုံးနည်းလေးပဲဖြစ်မှာပါ။ ကမ္ဘာမြေကို လှည့်ပတ်နေတဲ့ အရှိန်ကြောင့် ၄၅ မိနစ်ခြားတစ်ခါလောက်ကို နေထွက် နေဝင်ခြင်းတွေကို မြင်ရမှာလည်းဖြစ်ပါတယ်။
📞ကမ္ဘာမြေနဲ့ ဆက်သွယ်နိုင်ဖို့ headsets, microphones တို့ရှိရုံနဲ့တင် အင်တာနက်နဲ့ချိတ်ဆက်ပြီး ဆက်သွယ်နိုင်ပေမဲ့ ဖုန်းခေါ်ဆိုမှုတွေက တစ်စက္ကန့်စာ နောက်ကျတတ်ပါတယ် ။satellites တွေနဲ့ဝေးနေတဲ့အခါတွေမှာ အခက်အခဲရှိလာပြီး ချိတ်ဆက်ဖို့ လုပ်လို့မရတော့တဲ့ အရေးပေါ်အခြေအနေတွေမှာဆိုရင်တော့ HAM(Amateur) ရေဒီယိုကို backup အနေနဲ့အသုံးပြုကြရပါတယ်။ ဖုန်းခေါ်ဆိုမှုတွေကို နည်းပညာရော လုံခြုံရေး အတွက်ပါ လိုအပ်ရင် သုံးသပ်နိုင်ဖို့ NASA က သိမ်းဆည်းထားပါတယ်။
🧑🏻🚀Work and Responsibilities
🛠️ space missions တွေမှာ အာကာသယာဉ်မှူးတွေက ပျမ်းမျှ ၁၆ နာရီခန့် အလုပ်လုပ်ကြရပါတယ်။
station's crew, shuttle's crew, expedition crew တွေရှိပြီး satellites တွေကို စစ်ဆေးပြုပြင်တာ ၊ space mission အတွက် bioastronautics, spaceflight, and
space product development စတာတွေနဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ research တွေ experiment တွေပြုလုပ်တာ၊ တစ်ခုခုစက်ချို့ယွင်းတာ ကျိုးပဲ့တာမျိုးဆိုရင်လည်း space suits တွေ၀တ်ပြီး spacewalk လုပ်ရင်းပြုပြင်ရတာ၊ သူတို့ကိုယ်တိုင်အပေါ်မှာ စမ်းသပ်မှုတွေလုပ်တာ (ဥပမာ- microgravity က သူတို့ပေါ်ဘယ်လိုသက်ရောက်မှုရှိလဲ long-term effects တွေကဘာတွေလဲစသဖြင့် space tools တွေကို သူတို့ကိုယ်တင်တင်မဟုတ် နောက်လာမယ့် crews တွေအတွက်ပါ develop လုပ်နိုင်ဖို့လည်း experiments တွေကိုလုပ်ကြရပါတယ်။)
💤 Night Time
ဒီလိုနဲ့ တစ်နေ့တာ လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေဆောင်ရွက်ပြီး အနားယူအိပ်စက်မဲ့ အခါမှာဆိုရင်တော့ Floating ဖြစ်နေပြီး ပစ္စည်းတွေနဲ့ ဝင်မတိုက်မိအောင် Sleeping sacks လေးတွေ ထားရှိပေးထားပါတယ်။ ကမ္ဘာပေါ်က လူတွေလိုပဲ အာကာသယာဉ်မှူးတွေလည်း ၈နာရီကြာ အိပ်စက်အနားယူကြပါတယ်။
Sleeping sacks လေးတွေရဲ့ပုံစံနဲ့ အာကသယာဉ်မှူးတွေ ဘယ်လိုအိပ်ကြလဲသိချင်ရင်တော့ အောက်က video လေးမှာ ၀င်ကြည့်နိုင်ပါတယ်။
https://youtu.be/tBVUTFPate0?si=53hBZ8sJQihhfd8L
✨ဒီလောက်ဆိုရင် အာကာသယာဉ်မှူးတွေ တစ်နေ့တာကို ဘယ်လိုဖြတ်သန်းကြတယ်ဆိုတာ အားလုံးလည်း အနည်းကျဉ်းမျှ သိရှိသွားကြမယ်လို့မျှော်လင့်မိပါတယ်။
✨အာလုံးလည်း တစ်နေ့တာ ပင်ပန်းသမျှကို ကောင်းမွန်စွာ အနားယူကြပြီး နောက်ထပ် တင်ဆက်ပေးမဲ့ အစီအစဉ်လေးတွေကို စောင့်မျှော်ပေးကြပါလို့ တိုက်တွန်းလိုက်ရပါတယ်ခင်ဗျာ။
