THE 
“I love you in every universe…”❤️🔥
စကြာဝဠာတိုင်းမှာ ကိုယ်မင်းကို ချစ်တယ်တဲ့။ Wait!! စကြာဝဠာတိုင်းဆိုတော့ အခုလက်ရှိနေတဲ့ဟာအပြင် ထပ်ရှိသေးတာလား??😳
ဟုတ်ပါတယ်။ ဒါကိုတော့ Parallel Universes လို့ခေါ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့နေထိုင်နေတဲ့ စကြာဝဠာအပြင် အခြားသော အဆုံးမရှိတဲ့ အပြိုင်စကြာဝဠာတွေ ထပ်ရှိနေနိုင်ပါသေးတယ်ဆိုတဲ့ သီအိုရီတွေကနေ လက်တွေ့စမ်းသပ် ရှာဖွေမှုတွေအထိ ရှိနေတဲ့ အကြောင်းအရာတစ်ခုပါ။ ဒါတွေကို အလစ်တဲလေး ပြောပြပေးချင်တာမို့ အောက်ကတစ်ပုံချင်းစီရဲ့ အောက်မှာ ဖတ်လို့ရပါတယ်နော်😉
စပြောရမယ်ဆိုရင် Parallel Universe ဆိုတာက ဘာကိုပြောတာလဲ..? Parallel Universe ဆိုတာကတော့ ကျွန်တော်တို့အခုနေထိုင်နေတဲ့ စကြာဝဠာနဲ့ ပုံစံတူနောက်တစ်ခုပဲဖြစ်ပါတယ်။ ပုံစံတူဆိုပေမဲ့ အကုန်တူနေတာမဟုတ်ဘဲ သိပ္ပံသဘောတရားတွေ၊ သမိုင်းရာဇဝင်တွေကတော့ မတူကွဲပြားစွာတည်ရှိနေတဲ့ အပြိုင်စကြာဝဠာတစ်ခုပါ။ ရှုပ်ကုန်ပြီထင်တယ်။ အလွယ်ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ သင်ဟာဒီ universe မှာ သာမန်ကျောင်းသားလေးတစ်ယောက်ဖြစ်နေပေမဲ့ တခြား parallel universe မှာတော့ အဆိုတော်တစ်ယောက်လည်း ဖြစ်နေနိုင်ပြီး မီလျံနာတစ်ယောက်လည်း ဖြစ်ချင်ဖြစ်နေနိုင်ပါတယ်။ အယ် ကိုယ့် crush က friendzone ထဲမထည့်ဘဲ ပြန်ချစ်နေနိုင်တာလည်း ဖြစ်နိုင်သေးတယ်ပေါ့နော်။ ဒါ့အပြင် အခုနဲ့သိပ်မကွာခြားတဲ့ ဘဝမှာလည်း ဖြစ်နိုင်ပါသေးတယ်👻
ဒီလိုဖြစ်နိုင်ချေတွေအများကြီးကို စုပေါင်းလိုက်ပြီး Multiverse လို့သတ်မှတ်လိုက်ပါတယ်။ ဥပမာပြောရရင် Multiverse က သစ်ပင်ကြီးတစ်ပင်ဖြစ်ပြီး Parallel Universe တွေကတော့ အဲ့အပင်ရဲ့ သစ်ကိုင်းခွဲတွေလို့ သဘောထားလို့ရပါတယ်။ အဲ့လိုမျိုး လုံးဝတူညီနေတာမဟုတ်ရင် လုံးဝကိုကွဲပြားနေတဲ့ parallel universe တွေကို စုပေါင်းထားတဲ့ Multiverse ရဲ့အကြောင်းကို တူတူလေ့လာကြည့်လိုက်ရအောင်…🌳
အခုလတ်တလောမှာ hot topic တစ်ခုဖြစ်လာတဲ့ parallel universe ဆိုတဲ့ သီအိုရီတွေက တကယ်က အခုမှမဟုတ်ဘဲ ဟိုးအရင်ရှေးခေတ်ကတည်းက ရှိနေခဲ့တဲ့ idea တစ်ခုဆိုတာကို Atomism and Stoicism လို ancient Greek philosophies တွေမှာ တွေ့နိုင်ပါတယ်။ Greek Philosopher Democritus က မတူညီတဲ့ atom အမျိုးမျိုးတွေရဲ့ ပေါင်းစပ်မှုကြောင့် အဆုံးမရှိတဲ့ ကမ္ဘာတွေအများကြီး ဖြစ်ပေါ်လာတယ်ဆိုတဲ့ အဆိုကို တင်သွင်းခဲ့ဖူးပြီး Renaissance ကာလတွေမှာလည်း Italian philosopher Giordano Bruno က ကြယ်တွေက သူတို့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်ဂြိုလ်တွေကို ဖန်တီးနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ သီအိုရီတွေကိုလည်း တင်ပြခဲ့ဖူးပါတယ်။📜
Parallel Universe နဲ့ပတ်သက်ပြီး စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတဲ့ သီအိုရီတွေအများကြီးထဲကမှ ဒီ post မှာ သီအိုရီ ၂ခုကို အသေးစိတ်လေး ပြောပြချင်တယ်ပေါ့နော်။
ပထမဆုံးအနေနဲ့ Sci-fi ရုပ်ရှင်ကြိုက်တဲ့သူတွေနဲ့ ရင်းနှီးပြီးသားဖြစ်တဲ့ Many-Worlds Interpretation ပေါ့နော်။ တော်တော်များများကတော့ Quantum Mechanics လို့သိကြပါတယ်။ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ Modern Era ကိုရောက်လာတဲ့အခါမှာ Physicist Hugh Everett ရဲ့ 1957 နှစ်မှာတင်ပြခဲ့တဲ့ Many-Worlds Interpretation (MWI) of quantum mechanics လို့ခေါ်တဲ့ အဆိုပြုချက်တစ်ခုကနေ ပိုပြီးလူသိများလာပြီး Parallel Universe အကြောင်းကို scientific framework တစ်ခုအနေနဲ့ စတင်ထည့်သွင်းစဉ်စားလာကြပါတယ်။ သူ့ရဲ့သီအိုရီကဘာလဲဆိုတော့ quantum mechanics အရ ကိုယ်ရဲ့ ရွေးချယ်မှုတိုင်း၊ ဆုံးဖြတ်ချက်တိုင်းက မတူကွဲပြားတဲ့ ရလဒ်တွေကိုလိုက်ပြီး အသစ်အသစ်သော Universe တွေကို ဖြစ်ပေါ်သက်ရောက်စေတယ်လို့ဆိုပါတယ်။
ဥပမာအနေနဲ့ပြောရရင် ကိုယ်က အပြင်မသွားခင် Shirt အပြာရောင်ဝတ်မလား၊ ပန်းရောင်ဝတ်မလား ရွေးချယ်မှုတစ်ခုလုပ်တယ်ဆိုပါတော့။ MWI Theory အရဆိုရင် အပြာရောင် Shirt ဝတ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တဲ့ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ ပန်းရောင်ဝတ်သွားတယ်ဆိုတဲ့ အပြိုင်ကမ္ဘာတစ်ခုဖြစ်ပေါ်သွားတယ်။
MWI Theory က ဖြစ်နိုင်ချေရှိတဲ့ possibility တိုင်း၊ ရွေးချယ်မှုတိုင်းကို လုပ်နိုင်ဖို့အတွက် စကြာဝဠာကြီးက သူ့ကိုယ်သူ ဆင့်ပွားလိုက်တယ်ဆိုတဲ့ သဘောတရားဖြစ်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီစကြဝဠာနှစ်ခုက အချင်းချင်း သက်ရောက်မှုမရှိတာကြောင့် တခြားအပြိုင်ကမ္ဘာက မတူညီတဲ့ ရွေးချယ်မှုကိုလုပ်လိုက်တဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် သိမြင်ရမှာမဟုတ်ပါဘူး။
ဒုတိယတစ်ခုအနေနဲ့ ဒီအယူအဆတွေကို ပိုပြီးကျယ်ပြန့်လာစေတဲ့ Bubble Universe လို့ခေါ်တဲ့ Cosmic Inflation (1980) Theory ကို ဆက်ပြောပြချင်ပါတယ်နော်။ Cosmic inflation theory မှာဆိုရင်တော့ Big Bang Theory အရ Big Bang ဖြစ်စဉ်ရဲ့ပြီးနောက်မှာ Universe က အလင်းရဲ့အလျှင်ထက်ကို ကျော်လွန်ပြီး အလွန်လျင်မြန်စွာနဲ့ ကျယ်ပြန့်သွားခဲ့ရာကနေ မတူညီတဲ့အချိန် မတူညီတဲ့နေရာမှာ bubbles တွေကို ဖန်တီးလိုက်ပါတယ်တဲ့🫧
ဥပမာအနေနဲ့ဆိုရင် ကိုယ်ကဆပ်ပြာရည်ကို မှုတ်လိုက်တဲ့အခါ ပုံစံမတူညီတဲ့ ဆပ်ပြာပူဖောင်းလေးတွေ အများကြီးထွက်လာသလိုပါပဲ။ အဲ့ဒါနဲ့ အလားတူစွာပဲ cosmic inflation theory မှာဆိုရင် bubble တစ်ခုချင်းစီတိုင်းမှာ universe တစ်ခုစီတည်ရှိနေပြီး ကျွန်တော်တို့ အခုနေထိုင်နေတဲ့ universe ကလည်း ကျယ်ပြောလှတဲ့ Multiverse ကြီးထဲမှာ တည်ရှိနေတဲ့ bubble လေးတွေအများကြီးထဲက တစ်ခုဖြစ်နေနိုင်ပါတယ်။ ဒီသီအိုရီကနေ ကျွန်တော်တို့နဲ့ မတူညီတဲ့ အခြားသော superhuman တွေ၊ ဒိုင်နိုဆောတွေ နေထိုင်ကျက်စားနေတဲ့ bubble universe တွေပါ ရှိနေနိုင်မလားဆိုတဲ့ အတွေးများစွာကိုလည်းရစေပါတယ်။
အခုလို alternate reality တွေကို သိချင်စိတ်ဖြစ်ပေါ်စေပြီး what if? ဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေ အများကြီးပေါ်လာစေတဲ့ Parallel Universe ဆိုတဲ့ concept က pop culture မှာလည်း သက်ရောက်မှုတွေ အများကြီးရှိနေပါတယ်။ Parallel Universe ဆိုတဲ့ idea က စိတ်ကူးယဉ်သီအိုရီတစ်ခုကနေ သိပ္ပံဆိုင်ရာသီအိုရီတွေနဲ့ပေါင်းစပ်ပြီး တဖြည်းဖြည်းချင်း ပြောင်းလဲတိုးတက်လာနေပါတယ်။
အစောပိုင်းကာလတွေမှာတော့ Parallel Universe အကြောင်းကို အဓိကအားဖြင့် Philip K. Dick ရဲ့ The Man in the High Castle နဲ့ Philip Pullman ရဲ့ His Dark Materials လိုမျိုး စာပေတွေထဲမှာ တွေ့ရပါတယ်။ အခုခေတ်ကာလပိုင်းမှာတော့ Sci-fi theory တွေက နာမည်ကြီးလာပြီး လူငယ်အများစုကို စိတ်ပါဝင်စားလာအောင် ဆွဲဆောင်လာနိုင်တဲ့အခါမှာတော့ စာအုပ်တွေထဲမှာတင်မကဘဲ movie တွေ video game တွေမှာပါ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ထည့်သွင်းပုံဖော်လာကြတာကို တွေ့လာရမှာပါ။
2022 မှာထွက်ရှိခဲ့တဲ့ Everything Everywhere All At Once ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားမှာဆိုရင် အဓိကဇာတ်ဆောင် Evelyn ရဲ့ ရွေးချယ်မှု တစ်ခုစီတိုင်းရဲ့ မတူညီတဲ့သက်ရောက်မှုတွေကို parallel universe concept နဲ့ဆက်စပ်ပြီး စိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းအောင် ပုံဖော်ထားတာကို မြင်ရမှာပါ။ အခုနောက်ပိုင်းထွက်ထားတဲ့ Marvel movie တွေမှာလည်း parallel universe နဲ့ချိတ်ဆက်ပြီး ရိုက်ကူးထားတာတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ Loki 1,2 မှာဆိုရင်လည်း multiverse ကို အဓိက ဇာတ်အိမ်တည်ထားပြီး Loki ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုကြောင့် မူလ universe ကနေ branch တစ်ခုကွဲထွက်သွားတဲ့ဟာကနေ စတင်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ပြီး Spider-Man: Into the Spider-Verse(2018)၊ Spider-Man: No Way Home(2021) အပြင် နောက်ဆုံးထွက်ရှိထားတဲ့ Spider-Man: Across the Spider-Verse(2023) အထိ parallel universe နဲ့ ချိတ်ဆက်ထားတဲ့ နာမည်ကြီးရုပ်ရှင်တွေပဲဖြစ်ပါတယ်။
Parallel Universe က သီအိုရီသက်သက်ချည်းပဲလားဆိုရင်လည်း မဟုတ်ပါဘူး။ သူ့ကိုရှာဖွေပြီး သက်သေပြနိုင်ဖို့လည်း သိပ္ပံပညာရှင်တွေက အများကြီးကြိုးပမ်းနေကြပါတယ်။ ဒီထဲကမှ Quantum Computing system တွေက သာမန် Computing system တွေထက် ပိုမို လျင်မြန်တိကျပြီး advanced ဖြစ်လာတာနဲ့အမျှ Many-Worlds Interpretation လို သီအိုရီတွေကိုပါ စူးစမ်းရှာဖွေပြီး အဖြေထုတ်လာနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်နေကြပါတယ်။
Cosmic Microwave Background (CMB) ကို လေ့လာမှုတွေမှာလည်း အပြိုင်ကမ္ဘာနဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ theory တွေကို စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းစွာ တွေ့ရှိနိုင်ပါတယ်။ CMB ဆိုတာကတော့ Big Bang ဖြစ်ပေါ်ပြီးတဲ့နောက် ကျန်ရှိနေခဲ့တာဖြစ်နိုင်တဲ့ မှိန်ပြပြ shockwave radiation ကိုခေါ်တာဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာဆိုရင် CMB Cold Spot တို့ Eternal Inflation တို့လိုမျိုး ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ CMB patterns လေးတွေက parallel universe တွေ အချင်းချင်း တိုက်မိပြီး ဖြစ်ပေါ်လာတာဖြစ်နိုင်မလား? Parallel universe တွေ တည်ရှိနေပါတယ်ဆိုတဲ့ သက်သေအထောက်အထားတွေ ဖြစ်နေနိုင်မလား? စတာတွေကို scientists တွေ၊ researcher တွေက သက်သေအထောက်အထားနဲ့တကွ ရှာဖွေဖော်ထုတ်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားနေကြပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ parallel universe အကြောင်းလေးကိုတော့ ဒီလောက်နဲ့ပဲ ရပ်လိုက်ပါရစေ။ အားလုံးလည်း အတွေးတွေအများကြီး စဉ်းစားမိမယ်ထင်ပါတယ်။ The Blossoms ရဲ့ Astronomy Department ကနေ နောက်ထပ်လည်း စိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းတဲ့ science topic တွေကိုလည်း ပြ
င်ဆင်ထားတာမို့ stay tuned ပါ👀
