Saturn's Seven Rings

သူဌေးကြီးစေတန်နှင့် သူ၏လက်စွပ်ခုနှစ်ကွင်း (Saturn's Seven Rings) 彡⋆｡˚

ဒီနေ့အတွက် The Blossoms Astronomy Department ရဲ့content လေးကတော့ Explorerလေးတို့ဆီကို ရောက်ရှိလို့လာပြီပဲဖြစ်ပါတယ်။

ဒီနေ့ contentလေးကတော့ နာမည်လေးအတိုင်း Saturn's Seven Rings အကြောင်းကို ဖွယ်ဖွယ်ရာရာတင်ဆက်ပေးမှာပဲဖြစ်ပါတယ်ရှင့်။

---------------------------------------------------------

ဒီတော့ ဘယ်လိုခေါင်းစဉ်ခွဲလေးတွေပါဝင်မလဲဆိုတာကြည့်လိုက်ရအောင်

• Saturn's Rings ဆိုတာ တကယ်ရောရှိရဲ့လား彡⋆｡˚

• Ringsတွေကိုဘယ်သူကရှာတွေ့ခဲ့တာလဲ彡⋆｡˚

• Saturn's rings ဆိုတာဘာတွေလဲ 彡⋆｡˚

• Ringsတွေကရောဘာတွေနဲ့ဖွဲ့စည်းထားတာလဲ 彡⋆｡˚

• Rings ၇ခုရဲ့ စိတ်ဝင်စားဖွယ်အခြင်းအရာတွေရယ်၊ 彡⋆｡˚

• စေတန်ရဲ့ လတွေနဲ့ Ringတို့ရဲ့ ပက်သတ်ဆက်နွယ်နေပုံရယ်၊ 彡⋆｡˚

• Ringတွေက ဘယ်လိုတွေအသုံးဝင်လဲ 彡⋆｡˚

အစရှိတဲ့ခေါင်းစဉ်ခွဲလေးတွေပါဝင်မှာပဲဖြစ်ပါတယ်

ကဲ ပထမဆုံးခေါင်းစဉ်လေးဖြစ်တဲ့ Saturn's Rings ဆိုတာ တကယ်ရောရှိရဲ့လား 彡⋆｡˚ လေးကိုဖြေရမယ်ဆိုရင်ဖြင့်.....

Saturn's Ringsဆိုတာ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း 10.100 millions ကျော်တုန်းကမရှိခဲ့ပေမဲ့ အခုကတော့သေချာပေါက်ရှိပါတယ်ရှင့်။ ဒါပေမဲ့ဒါမျိုးက Saturnမှာပဲရှိတာဖြစ်ပြီး Explorerလေးတို့ရဲ့Crush ကတော့ အရင်တုန်းကမေတ္တာမရှိခဲ့ပေမဲ့ Saturn လို နှစ်ပေါင်း 10.100 millions ကြာမှာ ရှိလာမှာလားဆိုတော့လည်း ဟုတ်မနေပြန်ပါဘူး။

Ringsတွေကိုဘယ်သူကရှာတွေ့ခဲ့တာလဲ 彡⋆｡˚

Saturn ရဲ့Ringsကို ပထမဆုံး ၁၆၁၀ခုနှစ်မှာ Italian scientist and mathematician Galileo Galili က သူ့ရဲ့ telescopeနဲ့ ရှာတွေ့ခဲ့ပြီး ထင်ထင်ရှားရှားမမြင်ရတာကြောင့်confirm မဖြစ်ခဲ့ပေမဲ့ ၁၆၅၅ခုနှစ်မှာတော့ Dutch mathematician and physicist Christiann Huygens က ထိုအရာတွေဟာ Ringsတွေပါလို့ confirm ခဲ့ပါတယ်။

ပိုမိုတိကျတဲ့ informationတွေအတွက် NASA's Cassini Spacecraft က Saturn's ringsတွေကို ၂၀၀၄ -၂၀၁၇ဆိုတဲ့ အချိန်အပိုင်းအခြားတစ်ခုထိ နီးကပ်စွာလေ့လာခဲ့ရာကနေ Saturnရဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ဓာတ်ပုံတွေ၊ သိပ္ပံဆန်းစစ်ချက်တွေရယ်ကြောင့် တိကျတဲ့နားလည်မှုတွေ ပိုမိုရရှိလာခဲ့ရပါတယ်တဲ့ရှင်။

Saturn's rings ဆိုတာဘာတွေလဲ 彡⋆｡˚

Saturn's rings တို့ရဲ့ဖြစ်ပေါ်လာပုံ‌ကတော့ အခုချိန်ထိcontroversialဖြစ်တုန်းဆိုပေမဲ့ NASAက ringsတွေဟာ အရင်က Saturnကို လှည့်ပတ်နေတဲ့ Icy moonတွေက မြေဆွဲအား (gravitational force)ကြောင့် ပြိုကွဲသွားတဲ့ ရလဒ်တွေဖြစ်ပါတယ်လို့ပြောထားပါတယ်။ ဒီလိုပြိုကွဲသွားတဲ့ အပိုင်းအစလေးတွေက Tidal forces ( Saturn ရဲ့ လတွေနဲ့ ringတွေအပေါ်သက်ရောက်တဲ့ ပြင်းထန်တဲ့မြေဆွဲအားကြောင့်ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ result ) ကြောင့် Roche limit ( ဂြိုဟ်တစ်ခုနဲ့ လ သို့မဟုတ် တခြားကြီးမားတဲ့ အရာဝတ္ထုကြားမှာရှိတဲ့ အကွာအဝေး ) ထဲကိုဝင်ပြီး ice particles, ice debris လေးတွေအနေနဲ့ Saturn ကိုလှည့်ပတ်ရင်း ringsတွေ ဖြစ်ပေါ်လာတာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုကြောင့် Saturn's rings ၇ခုလုံးက Roche limit ထဲရှိတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

Ringsတွေကရောဘာတွေနဲ့ဖွဲ့စည်းထားတာလဲ 彡⋆｡˚

Saturn's ringတွေကို ice particles, ice debris, rocky debris, ဖုန်မှုန့် အစရှိတာတွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားပြီးတော့၊ particles တွေကတော့ သဲတစ်မှုန့်စာအရွယ်ကနေ တောင်တစ်လုံး အရွယ်ထိ ( microns to tens of meters ) ထိရှိကြပါတယ်လို့ NASA က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီလို particleတွေနဲ့ဖွဲ့စည်းထားတာတောင် ဘာလို့တောက်ပနေတာလဲဆိုတော့ သူ့ရဲ့ ice particleတွေက နေရောင်နဲ့ reflectionဖြစ်ပြီး Shiny appearance ကိုရရှိစေတာပဲဖြစ်ပါတယ်။

Rings ၇ခုရဲ့ စိတ်ဝင်စားဖွယ်အခြင်းအရာများ 彡⋆｡˚

Rings ၇ခုကို အကွာအဝေးအရ အနီးဆုံးကနေ အဝေးဆုံး ringsအထိ order အရဆို

D,C,B,A,F,G,E ဆိုပြီး စီရပါတယ်။

တစ်ခုချင်းစီရဲ့ဂုဏ်သတ္တိ(properties)တွေကို လေ့လာလိုက်ရအောင်။ Myanmar version ဆိုပိုမို complex and misunderstand ဖြစ်နိုင်တာမလို့ English version နဲ့ တင်ဆက်ပါရစေလို့ Explorerလေးတို့ကို မေတ္တာရပ်ခံပါရစေရှင်။

1st: D ring

• Closest to Saturn

• Faintest and Thinnest ring

• Difficult to observe due to its proximity to Saturn and low density

2nd: C ring

• 2nd closest ring to Saturn

• Fainter than Ring B and A

• Often referred to as Crepe ring

3rd: B ring

• 3rd closest ring to Saturn

• Brightest, thickest and most massive of the rings

• Contain dense clumps and intricate structures

4th: A ring

• 4th closest ring and 4th furthest ring to the Saturn ( the middle ring )

• The outermost of the bright main rings

• Separated from the B ring by the Cassini Division

• Contains Encke gap and Keeler gap inside

5th: F ring

• 3rd furthest ring from Saturn

• Extremely narrow ring

• Most dynamic and complex ring

• Shape changes frequently due to its two shepherd moons: Prometheus and Pandora's gravitational influence

6th: G ring

• 2nd outermost and furthest ring from Saturn

• Faint, thin ring

• Likely maintained by the moon Aegaeon and particles originating from it

7th: E ring

• Most outermost and furthest ring from Saturn

• Widest and faintest ring

• Diffuse and barely visible in optical light

• Materials of G ring are constantly supplied from Enceladus (one of Saturn's moon)

အခုဆိုရင် Explorerလေးတို့လည်း ဘာလို့ A,B,C,D,E,F ဆိုတဲ့ order ဘာလို့ထားလဲဆိုပြီး curiousဖြစ်လောက်ရောပေါ့။

A,B,C,D,E,F alphabetically order က distance ကြောင့်ဖြစ်ပေါ်တာမဟုတ်ဘဲ ရှာတွေ့ခဲ့တဲ့ အစဉ်အတိုင်း စီထားတာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီတော့တစ်ချက်ကြည့်ကြည့်လိုက်ရအောင်

• Ring A and B in 1675 by Giovanni Domenico Cassni

• Ring C in 1859 by William Branch Bond and his son George Philips Bond

• Ring D in 1933 by Nikolai P Barabachov and B Semejkin

• Ring E in 1967 by Walter A Feibelman

• Ring F in 1979 by Pioneer 11

• Ring G in 1980 by Voyagers 1

ဒီလိုဆိုရင်တော့ order 2ခုကိုရှင်းသွားပြီမလား explorerလေးတို့

စေတန်ရဲ့ လတွေနဲ့ Ringတို့ရဲ့ ပက်သတ်ဆက်နွယ်နေပုံ 彡⋆｡˚

ဒီတော့ Saturn's moons နဲ့ ringsတို့က ဘယ်လိုပက်သတ်နေလဲဆိုရင်တော့ Saturn's moons နဲ့အတူ Shepherd moons ( moons that orbit near Saturn's rings ) တွေက သူတို့ရဲ့ gravitational influence တွေနဲ့ ringsတွေကို shape and maintain လုပ်ရာမှာ အဓိကအနေနဲ့ ပါဝင်ကြပါတယ်။

ဥပမာဆို Pandora and Prometheus ဆိုတဲ့ Shepherd moons ၂လုံးဟာ Ring Fကို shape လုပ်ကြပြီး၊

Ringsတွေကြားက Division တွေ၊ gapတွေဖြစ်တဲ့ Cassini Division, Encke gapတွေကို Saturn's moons, and Shepherds' moons တွေက ဖြစ်ပေါ်စေတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

Ringတွေက ဘယ်လိုတွေအသုံးဝင်လဲ 彡⋆｡˚

အခုချိန်မှာတော့ နောက်ဆုံးခေါင်းစဉ်ခွဲဖြစ်တဲ့ Ringတို့ရဲ့ အသုံးဝင်ပုံကို ရောက်ရှိလာပြီပဲဖြစ်ပါတယ်။

ပထမဆုံးအနေနဲ့ကတော့ Material recycling မှာ materials from destroyed moons and cometsတွေကို ringsထဲ အသုံးပြုပြီး recycling လုပ်ပေးထားပါတယ်။

ဒုတိယအနေနဲ့ကတော့ Cosmic Laboratory အနေနဲ့ ဒါမှမဟုတ် scientific inspiration အနေနဲ့လည်း အသုံးဝင်ပါသေးတယ်။ ဥပမာ Saturn's ringတွေဟာ Exoplanetary System လေ့လာရာမှာ နမူနာအနေနဲ့ စံထားပြီးလေ့လာလို့ရပါတယ်၊ ဒီ့အပြင် တခြားဂြိုဟ်ပတ်ဝန်းကျင်မှာလည်း Saturn's rings အတိုင်းသာထပ်မံတွေ့ရှိမယ်ဆိုရင်လည်း သူကတော့ စံပြအနေနဲ့ နမူနာထားပြီးလေ့လာလို့ရမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။

အခုဆိုရင် Explorerလေးတို့လဲ Saturn's rings အကြောင်းကို တော်တော်နားလည်လောက်ရောပေါ့နော်၊ အဆုံးထိဖတ်ရှုပေးတဲ့ explorerလေးတို့ တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းစီတိုင်းကို ကျေးဇူးတစ်သန်းပင် တင်ရှိပါတယ်ရှင်။

အခုလိုစိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတဲ့ content လေးတွေကို The Blossoms ရဲ့ Astronomy Department က အမြဲတင်ဆက်ပေးမှာမလို့ စောင့်ကြည့်နေဖို့တော့ လိုမယ်နော် ချစ်သည်းတို့။

#Astronomydepartment

#theblossoms

#theblossoms100

#content_by_LinLatt

#graphic_by_jasmin

#research_by_sumon